Tắc tia sữa có thể gặp trong bất cứ thời điểm nào sau khi sinh. Tuy nhiên thường hay gặp nhất là trong tuần lễ đầu tiên. Khoảng 15% phụ nữ cho con bú bị cương vú, căng tức, đôi khi cũng gặp trường hợp tắc tia sữa bị sốt hay tắc tia sữa thành cục cứng.
Tại sao mẹ bị tắc tia sữa sau sinh?
Tắc tia sữa là hiện tượng khá phổ biến ở những bà mẹ sau khi sinh con lần đầu chưa có kinh nghiệm. Tắc tia sữa là tình trạng sữa mẹ bị giữ lại bên trong các ống dẫn sữa ở bầu ngực. Hiện tượng này có thể khiến việc cho con bú cũng như hút sữa để tích trữ gặp nhiều khó khăn, đau đớn.
Tuy bệnh tắc tia sữa không đe dọa đến tính mạng nhưng nếu không điều trị kịp thời nó có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho mẹ, ví dụ như viêm vú từ đó gây ra nhiễm trùng hay áp xe vú rất nguy hiểm. Áp xe vú lâu dần trở thành các dải xơ hóa hay u xơ tuyến vú. Ngoài ra, tắc tia sữa còn làm cho quá trình tạo sữa bị ảnh hưởng, dần dần người mẹ sẽ mất sữa, buộc dừng hẳn việc cho con bú và phải nuôi trẻ bằng sữa ngoài.
Các bác sĩ cho rằng phụ nữ sau sinh bị tắc tia sữa đến từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Bé không bú sữa thường xuyên khi ngực mẹ tiết quá nhiều sữa dẫn đến sữa bị ứ đọng bên trong ống dẫn sữa, gây ra tắc tia.
- Sữa dư thừa mẹ không vắt ra hết gây ứ đọng, ôi thiu trong ngực.
- Vệ sinh bầu ngực, đầu ti không sạch sẽ sau khi cho bé bú.
- Việc hút sữa, nặn sữa của mẹ thực hiện không đúng cách.
- Chế độ dinh dưỡng sau sinh của sản phụ không được bổ sung đầy đủ.
- Các bệnh lý trong cơ thể sau sinh như stress, thần kinh, mệt mỏi…
- Mẹ mặc áo ngực quá chật, không đúng kích cỡ gây tức ngực, tắc tia sữa.
Tắc tia sữa là hiện tượng khá phổ biến ở những bà mẹ sau khi sinh con lần đầu chưa có kinh nghiệm
Thời điểm thường xảy ra tắc tia sữa
Vài ngày sau sinh, bà mẹ cảm thấy vú nóng, nặng và cứng. Sữa bắt đầu được tiết ra thành các tia sữa trong tuyến vú căng sữa có cảm giác như nổi cục, mặc dù dịch sữa vẫn được tiết ra. Ðây là hiện tượng căng sữa thường xảy ra vào ngày thứ 2-3 sau sinh. Nếu không được can thiệp kịp thời, tắc tia sữa có thể làm cho mẹ dễ bị nhiễm trùng, sốt, trầm cảm sau sinh...
Triệu chứng của tắc tia sữa
Dấu hiệu đầu tiên của hiện tượng tắc tia sữa là khi sờ vào bầu vú, mẹ cảm nhận được một hoặc nhiều điểm cứng. Ngực căng cứng và to hơn so với bình thường, mức độ căng cứng càng lúc càng tăng dần, cảm giác đau nhức và không tiết sữa hoặc ra ít, vắt cũng không ra. Sữa không tiết ra hoặc tiết ra rất ít, ngay cả khi mẹ chủ động vắt sữa. Một vài trường hợp bà mẹ tắc tia sữa bị sốt hay tắc tia sữa có cục co cứng nếu sữa đã ứ đọng nhiều ở bên trong. Việc khai thông ống dẫn sớm sẽ làm giảm tình trạng bệnh và hạn chế hậu quả do tắc kéo dài.
>>Có thể bạn quan tâm: Bổ sung dầu cá thường xuyên có tốt không?
Cách thông tia sữa cho mẹ mới sinh bằng mẹo dân gian
Tắc tia sữa gây ra sự đau đớn, khó chịu với mẹ và ảnh hưởng đến chất lượng sữa cho con bú. Do đó, từ xưa ông bà ta thường áp dụng cách thông tia sữa cho mẹ mới sinh bằng các phương pháp có trong dân gian đem lại hiệu quả bất ngờ như sau:
Sử dụng lá đinh lăng
Cách thông tia sữa cho mẹ mới sinh đầu tiên mà mẹ có thể tham khảo áp dụng đó là lá đinh lăng. Đây là phương pháp mẹo dân gian được nhiều chị em áp dụng khá thành công. Mẹ có thể thực hiện theo 2 cách, cụ thể:
Đắp lá đinh lăng
- Mẹ chuẩn bị khoảng 100g lá đinh lăng tươi cùng 50g lá rau diếp cá đem rửa sạch, để ráo nước.
- Sau đó bỏ cả 2 loại lá này vào cối giã nát.
- Dùng cả nước và bã đắp lên 2 bầu ngực mẹ sẽ thấy dễ chịu, bớt căng tức nhanh chóng.
Uống nước lá đinh lăng
Mẹ dùng lá đinh lăng chữa tắc tia sữa hiệu quả
- Lấy 150g lá đinh lăng tươi đem rửa sạch, cho vào 250ml nước rồi đun sôi khoảng 7-10 phút
- Lọc bã, chắt lấy nước để uống.
- Sau khi uống hết nước đợt 1, đổ tiếp 250ml nước vào nấu lại với phần bã lấy nước lần 2 để uống.
Chú ý: Mẹ nên dùng xen kẽ nước lá đinh lăng cùng nước lọc. Dùng liên tục trong 3 ngày sẽ thấy tình trạng tắc tia sữa giảm hẳn.
Sử dụng lá bắp cải
Đắp lá bắp cải giảm thiểu tình trạng tắc tia sữa
Đây là cách thông tia sữa cho mẹ mới sinh theo phương pháp chườm ấm được nhiều người tin dùng. Cách làm như sau:
- Mẹ sử dụng 2-3 lá bắp cải, rửa sạch, cắt bỏ bớt phần cọng cứng.
- Ngâm lá trong nước muối loãng tầm 2-3 phút để loại bỏ vi khuẩn. Rớt ra để ráo nước.
- Sau đó trụng lá bắp cải trong nước sôi khoảng 15-20 giây, lấy ra cho bớt nóng rồi chườm lá trực tiếp lên vùng ngực đang đau.
Sử dụng lá mít
Mít là loại quả phổ biến ở vùng quê Việt Nam, các mẹ có thể dùng lá mít để chữa tắc tia sữa rất an toàn và hiệu nghiệm. Thực hiện như sau:
- Hái 1 nắm lá mít bánh tẻ (dạng lá nửa non, nửa già), rửa sạch, lau khô nước.
- Đem hơ lá mít lên bếp lửa nóng, đợi lá ấm ấm mẹ đặt lên vùng ngực bị tắc tia sữa. Day nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ từ trong ra ngoài.
- Khi lá nguội thì thay lá khác nóng đắp lên liên tục đến khi sữa chảy thì dừng lại.
- Thực hiện 2-3 ngày liên tiếp giúp khơi thông dòng sữa chảy.
Một số lưu ý khi thông tắc tia sữa cho mẹ mới sinh
Bên cạnh việc áp dụng cách thông tia sữa cho mẹ mới sinh trên đây, các chị em cần chú ý vài điều để hạn chế tình trạng tắc sữa kéo dài nặng thêm:
- Nếu ngực không quá đau đớn, mẹ nên cho bé bú bên ngực đau trước để lực hút sữa của con mạnh, khai thông tuyến sữa đang tắc.
- Thay đổi tư thế cho bé bú kiểu ôm banh hoặc nằm xuống, nó giúp các tia sữa được hút ra nhiều tốt hơn.
- Massage ngực sau sinh thường xuyên và nhẹ nhàng từ ngoài vào trong đầu vú để kích thích tuyến sữa hoạt động tốt hơn.
Khi áp dụng tất cả các cách thông tia sữa cho mẹ mới sinh trong bài viết mà không thấy thuyên giảm, sữa không chảy thì rất có thể mẹ đang bị bệnh viêm vú. Hãy liên hệ bác sĩ để kiểm tra và thăm khám cụ thể hơn.
Sense chúc mẹ luôn khỏe mạnh, sữa về dồi dào cho bé bú.