Cách cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản, cúng đầy tháng cho bé trai CHUẨN CHỈNH NHẤT cần chuẩn bị gì, nên làm lễ cúng giờ nào thì tốt cho bé và thời gian nào là hợp lý nhất? Đó là những câu hỏi mà những bậc lần đầu làm cha mẹ ai cũng thắc mắc. Vì mỗi vùng miền đều có mỗi phong tục khác nhau nên mâm đầy tháng bé trai cũng có thể khác nhau.
1. Nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng cho bé trai là gì?
Cúng đầy tháng là một nghi lễ xin ơn lành từ trời Phật, tổ tiên để cho con cháu mau ăn chóng lớn, ngoan ngoãn và thông minh.
1.1 Sự tích về lễ cúng đầy tháng cho bé trai
Nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng cho bé trai ở mỗi nơi lại có những câu chuyện khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết đều là những câu chuyện về các bà Mụ và Đức ông; những người đã giúp nặn hình ra đứa trẻ và gửi đến cho gia đình.
Chuyện kể rằng, mỗi đứa trẻ sơ sinh đều do các vị Đại Tiên hay còn gọi là 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi Mụ Bà sẽ có trách nhiệm nặn ra một bộ phận cho đứa trẻ như mắt, mũi, tay, chân, tóc… xấu hay đẹp cũng do tay các Bà Mụ nặn ra.
Chính vì thế, khi đứa trẻ đầy tháng, ông bà cha mẹ phải tổ chức tiệc cúng bà Mụ để tạ ơn các bà Mụ đã mang đứa trẻ đến với gia đình. Và cầu xin các Mụ ban phước lành cho đứa trẻ được bình an và may mắn.
1.2 Ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng cho bé trai
Theo quan niệm dân gian, lễ cúng đầy tháng cho bé trai mang những ý nghĩa sau:
- Giới thiệu đứa bé với tất cả mọi người.
- Đánh dấu cột mốc quan trọng khi bé tròn 1 tháng kể từ khi sinh ra.
- Công nhận sự hiện diện của đứa trẻ và nhận được sự chúc phúc từ mọi người.
- Lễ cúng đầy tháng cho bé trai là bữa lễ để tạ ơn Bà Mụ, Đức Ông đã theo dõi và phù hộ mẹ tròn con vuông.
1.3 12 Bà Mụ (mẹ sanh) theo dân gian là ai?
Theo sự tích về cúng mụ cho bé trai, 12 Bà Mụ là các thần giúp việc cho Ngọc Hoàng. Mỗi bà kiêm một việc trong sinh nở giáo dưỡng, được gọi tên như sau:
- Mụ bà Trần Tứ Nương coi việc sinh đẻ (chú sanh).
- Mụ bà Vạn Tứ Nương coi việc thai nghén (chú thai).
- Mụ bà Lâm Cửu Nương coi việc thụ thai (thủ thai).
- Mụ bà Lưu Thất Nương coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
- Mụ bà Lâm Nhất Nương coi việc chăm sóc bào thai (an thai).
- Mụ bà Lý Đại Nương coi việc chuyển dạ (chuyển sanh).
- Mụ bà Hứa Đại Nương coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản).
- Mụ bà Cao Tứ Nương coi việc ở cữ (dưỡng sanh).
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
- Mụ bà Mã Ngũ Nương coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử).
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương coi việc giữ trẻ (bảo tử).
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương coi việc chứng kiến và giám sát quá trình sinh đẻ (giám sanh).
2. Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé trai
Theo phong tục truyền thống, cách tính ngày lễ cúng đầy tháng cho bé trai được tính theo ngày Âm lịch; khác với ngày sinh của bé được tính theo cả ngày Dương (lịch phương Tây) lẫn ngày Âm (lịch phương Đông).
Theo truyền thống, lễ cúng mụ đầy tháng cho bé trai sẽ diễn ra vào ngày sinh thứ 29 của trẻ. Dân gian dùng cách tính ngày cúng đầy tháng là “gái lùi hai, trai lùi một”. Bên cạnh đó, lễ cúng đầy tháng sẽ được thực hiện vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối.
Mẹ có thể xem thời gian và giờ cúng đầy tháng cho bé trai như sau:
- Miền Bắc: trước 12 giờ.
- Miền Trung: từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều.
- Miền Nam: trước 9 giờ.
Hiện nay, nhiều cha mẹ hiện đại lại căn cứ vào lịch Dương để tổ chức lễ cúng đầy tháng cho con. Cha mẹ sẽ lấy ngày sinh dương lịch của con làm mốc và đúng ngày đó tháng sau sẽ tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé.
Cách bày mâm cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản
3. Cách bày mâm cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản
Trong lễ đầy tháng cho bé trai, cha mẹ cần chuẩn bị mâm cúng đầy tháng đầy đủ cho bé trai như sau.
3.1 Mâm cơm cúng đầy tháng bé trai bao gồm những gì?
Trên mâm cúng đầy tháng cho bé trai ngoài đồ cúng dành cho bàn thờ Phật; gia tiên; ông địa thì lễ vật còn có:
- 1 con gà luộc, 3 tô chè lớn, 12 chén chè nhỏ, 13 đĩa xôi; cháo trắng, bánh hỏi.
- Bộ tam sên gồm trứng luộc, thịt heo luộc hoặc heo quay, tôm hoặc cua luộc.
- Nhang trầm thơm, đèn cầy; rượu nếp, nước chai, trà gói, và bánh kẹo.
- 13 đôi hài, 13 miếng trầu cánh phượng, 13 nén vàng, 13 bộ váy áo đẹp. Trong đó, đĩa xôi, đôi hài, váy áo, miếng trầu và nén vàng phải giống nhau. Bên cạnh đó, 12 bộ váy áo có kích thước như nhau và 1 bộ có kích thước lớn hơn.
- Mâm ngũ quả, trà, rượu, hoa tươi, nhang, đèn, nước, muối, gạo và 1 bộ đồ hình thế (ghi họ tên và ngày tháng năm sinh của đứa trẻ, sau khi cúng xong sẽ đốt để giải hạn cho bé).
3.2 Lễ vật cúng 12 Bà Mụ
Nghi thức cúng lễ đầy tháng cho bé trai cũng bao gồm lễ cúng mụ cho bé trai.
Những đồ vật cúng mụ đầy tháng cho bé trai bao gồm:
- Đồ chơi trẻ em: bằng nhựa hoặc sành sứ.
- Hương hoa: Hương, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước trắng.
- Lễ mặn: Bao gồm xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn, rượu trắng.
- Kẹo bánh: Chia thành 12 phần và một phần to hơn (hoặc nhiều hơn).
- Đồ vàng mã: Các đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh, váy áo màu xanh.
- Phẩm oản: Chia 12 phần đều nhau và một phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn).
- Trầu cau: Trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với cau bổ tư và 1 miếng to hơn với cau nguyên quả.
- Động vật: cua, con ốc, tôm để sống hoặc có thể hấp chín. Các động vật này có 12 con kích thước bằng nhau và có 1 con to hơn.
Những đồ vật cúng mụ đầy tháng cho bé trai bao gồm
3.3 Lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai: cúng Đức Ông
Bên cạnh cúng cho 12 Bà Mụ, trên mâm cúng đầy tháng bé trai còn có phần lễ vật cúng Đức Ông.
Các lễ vật cúng Đức Ông vào đầy tháng bao gồm:
- 1 con gà luộc chéo cánh.
- 1 tô chè lớn, 1 tô cháo lớn, 3 đĩa xôi lớn.
- 1 miếng thịt quay, 1 đĩa hoa quả với 5 loại quả bất kỳ.
- Trầu cau, rượu và các loại vàng mã, giấy tiền vàng bạc.
3.4 Cách sắp xếp mâm cúng đầy tháng bé trai
Trong cách cúng đầy tháng cho bé trai, mẹ cần bày trí, sắp xếp mâm cúng đầy tháng bé trai thành 2 mâm.
Trong đó, bàn nhỏ và thấp hơn để bày lễ vật cúng kính Đức ông; còn bàn lớn cao hơn sẽ bày lễ vật cúng 12 Bà Mụ. Cách đặt mâm cúng đầy tháng luôn phải tuân theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả” tức phía Đông đặt bình hoa và phía Tây đặt lễ vật. Đồng thời, mâm trên cách mâm dưới không quá 10 phân.
3.5 Nghi thức cúng lễ đầy tháng cho bé trai
Sau khi bày trí lễ xong, cha hoặc mẹ sẽ thắp 3 nén hương, rồi bế trẻ ra trước bàn cúng và khấn theo bài khấn cúng Mụ.
Bài khấn cúng Bà Mụ, tùy địa phương, câu chữ có thể có dị bản; nhưng thường bắt đầu bằng việc kính cẩn xưng danh các Bà Mụ; thần phật; ngày tháng cúng; tên 2 vợ chồng và tên đứa con là trung tâm của lễ cúng; nơi ở của gia đình; lý do cúng; bày tỏ lòng biết ơn công lao của các Bà Mụ và cuối cùng là lời cầu mong các bà phù hộ độ trì.
3.6 Bài cúng đầy tháng cho bé trai
Văn khấn cúng đầy tháng cho bé trai như sau:
Người cúng trịnh trọng khấn: “Hôm nay, cháu bé tròn 1 tháng tuổi, gia đình chúng tôi bày mâm lễ vật này, cung thỉnh thập nhị mụ bà và tam đức ông trước về chứng minh nhận lễ sau. Tiếp tục phù trợ cho cháu mạnh tay, mạnh chân, mau lớn, hiền, ngoan, phù trợ cho gia đình an vui, hạnh phúc”.
3.7 Nghi thức đặt tên cho con trai
Sau khi thắp nhang, khấn cúng lễ đầy tháng xong, buổi lễ sẽ đến nghi thức đặt tên cho con. Người cúng sẽ khấn với tổ tiên tên họ đầy đủ của bé mà cha mẹ và gia đình đã chọn sẵn; sau đó gieo 2 đồng tiền lên đĩa.
Các trường hợp xảy ra của 2 đồng tiền với ý nghĩa như sau:
- Một đồng tiền úp, một đồng tiền ngửa nghĩa là cái tên ba mẹ xin đặt cho con đã được tổ tiên chấp nhận.
- Hai đồng tiền đều úp hoặc đều ngửa có nghĩa là tên của con không được tổ tiên chấp nhận, lúc này người cúng cần gieo lại quẻ.
- Nếu sau ba lần gieo quẻ đều thất bại thì cha mẹ sẽ phải chọn tên khác cho bé.
Kết thúc lễ cúng đầy tháng cho bé trai, mọi người trong gia đình, họ hàng sẽ cùng nhau ăn uống sum vầy và gửi những lời chúc tốt đẹp, may mắn đồng thời lì xì cho bé trai để hoàn tất tiệc đầy tháng.
3.8 Nghi thức khai hoa
Ngoài ra, một số nơi còn có nghi thức khai hoa hay còn gọi là “bắt miếng”. Em bé sẽ được đặt ngay giữa bàn hoặc nằm trong nôi bên cạnh mâm cúng đầy tháng cho bé trai.
Người cúng rót trà và thắp hương để xin phép bắt miếng bằng cách bồng đứa trẻ trên một tay, tay kia cầm một nhánh hoa quơ qua, quơ lại trên miệng bé; đồng thời, nói những lời tốt đẹp như sau:
- Mở miệng ra cho có bông, có hoa.
- Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ.
- Mở miệng ra cho có bạc, có tiền.
- Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.
Cúng đầy tháng cho bé trai
4. Những lưu ý khi cúng lễ đầy tháng cho bé trai
Bên cạnh các nghi thức trong lễ cúng đầy tháng cho bé trai, gia đình và cha mẹ cũng cần lưu ý những điều sau đây:
4.1 Về nghi thức
- Lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai thường được xếp cân đối trên 2 bàn: 1 to và 1 nhỏ.
- Bàn to thì bày đồ cúng bà Mụ còn bàn nhỏ (đặt cách 10 phân) bày đồ cúng Đức Ông.
- Tất cả mọi thành viên trong gia đình cần phải có mặt đầy đủ khi cúng đầy tháng.
- Thời gian tốt nhất để làm lễ cúng đầy tháng là vào sáng sớm hoặc chiều.
4.2 Về lễ vật đồ cúng
Đối với những gia đình tổ chức lễ cúng đầy tháng cho con trai thì nên chọn cúng gà trống luộc; hoặc tùy theo vùng miền mà có thể cúng một con vịt hoặc một cặp vịt đều được.
Mâm ngũ quả nên ưu tiên lựa chọn 5 loại quả khác nhau. Nhưng một điểm cần lưu ý đó là trái cây phải có màu sắc đẹp và không bị hư hỏng. Mâm ngũ quả của mỗi miền sẽ khác nhau. Do đó tùy theo mỗi gia đình mà chúng ta sẽ biết cách chuẩn bị mâm ngũ quả cho lễ cúng đầy tháng của con trai sao cho phù hợp.
Cách chọn hoa cho lễ cúng đầy tháng của bé trai thì nên lựa chọn những loại hoa mang ý nghĩa tốt lành như hoa cát tường; hoa ly…
Cúng xôi trong tiệc đầy tháng của bé trai thì chúng ta có thể cúng xôi gấc. Đây là một trong những loại xôi phù hợp để cúng vào tiệc đầy tháng với hy vọng về cuộc đời hồng phát và đầy may mắn.
>>Xem thêm: