Trái với suy nghĩ của số đông phụ huynh, đứa trẻ biết cãi lại lời cha mẹ thật ra đều có chính kiến, biết thể hiện bản thân và chỉ cần sự nuôi dưỡng đúng đắn, chúng sẽ trở thành người dễ thành công.
Rất nhiều bố mẹ đều có sai lầm chung trong quá trình nuôi dạy con của mình đó là: "Người lớn luôn luôn đúng, con trẻ phải nghe theo, không được cãi".
Khi con bắt đầu biết cãi lại, bố mẹ thường cho rằng con hỗn láo, ngỗ ngược và họ lo lắng rằng một đứa bé như vậy thì tương lai của nó sẽ ra sao? Thực tế hoàn toàn ngược lại.
Nếu như bạn có một đứa con thích tranh cãi, bạn nên mừng hơn nên lo bởi con bạn là đứa trẻ có chính kiến, có tư duy độc lập, không sợ uy quyền và đang phát triển rất tốt. Với những khả năng này của trẻ, chỉ cần chúng có sự định hướng đúng đắn, nhờ vào cách xử lý mềm dẻo, khéo léo của phụ huynh thì chúng sẽ dễ tiến xa trong tương lai.
Vì sao bố mẹ lại tức giận khi con cãi lại?
Lý do vô cùng đơn giản. Bởi vì bố mẹ luôn có một suy nghĩ rằng mình là người lớn, là người đẻ ra con, chính vì thế con bắt buộc phải nghe, không được sai một ly! Khi con thể hiện ý kiến khác với ý nguyện của bố mẹ, họ cho rằng quyền uy của mình bị đe dọa, con không xem mình ra gì và vì thế cảm thấy tức giận hay thấy bị xúc phạm.
Thường thì phụ huynh sẽ không giải thích cho con hiểu, không chấp nhận nổi việc bất đồng ý kiến này mà sẽ buông ra những câu la mắng, thậm chí là miệt thị để hạ thấp con mình. Trong một số trường hợp, phụ huynh có thể nổi giận và dùng bạo lực để thể hiện quyền lực của bố mẹ, gây ra sự tổn thương không chỉ về mặt thể chất mà còn tạo ra bóng đen tâm lý, khiến con lệch lạc nhân cách cho đến lớn.
Bố mẹ nên hiểu vì sao con cãi lãi lời bố mẹ
Tại sao trẻ con cãi lời bố mẹ?
Việc phát triển tư duy về sự vật, sự việc trong cuộc sống cũng như có sự nhận thức về bản thân là một quá trình rất bình thường và tự nhiên của đứa trẻ. Từ 2-3 tuổi trở lên, trẻ đã bắt đầu có một khả năng nhận thức nhất định cũng như thích thể hiện cái tôi của mình bằng việc nói "không" với các yêu cầu của bố mẹ.
Lớn hơn chút nữa, trẻ hiểu biết nhiều hơn về thế giới xung quanh, trở thành một cá nhân có tư duy độc lập, có suy nghĩ và quan điểm riêng. Với vốn từ và khả năng biểu đạt ngày một hoàn thiện sẽ càng giúp cho trẻ dễ dàng bày tỏ chính kiến của mình trước mặt người lớn. Lúc này việc trẻ phản bác hay cãi lời bố mẹ không thể đánh đồng với việc chúng không tôn trọng hoặc hỗn láo.
Một số phụ huynh hay châm biếm khi con làm sai, la hét, mắng mỏ con, thậm chí bêu rếu con trước mặt người ngoài. Vì vậy phản ứng cãi của con xuất phát từ chính cách cư xử không đúng của phụ huynh, bởi con cảm thấy mình không được công nhận, không được tôn trọng và tin tưởng.
Bên cạnh đó, việc bố mẹ thường xuyên thất hứa cũng làm tăng thêm sự bất bình trong nội tâm của con. Khi trẻ cảm thấy bị lừa dối, cảm giác phản kháng và đối đầu sẽ dần lan tỏa trong lòng trẻ. Dần dà, trẻ không còn tin tưởng bố mẹ, không muốn chấp nhận kỷ luật và giao tiếp bình thường với bố mẹ cũng sẽ biến thành bắt bẻ và bác bỏ.
Đằng sau tất cả những hành vi có vẻ đối nghịch này, điều mà đứa trẻ muốn thể hiện chỉ đơn giản là con muốn được chú ý và con muốn được tôn trọng.
Dưới đây là các bước gợi ý cách ứng xử khi con bạn cãi lại cha mẹ với ngôn từ thiếu phù hợp.
Bước 1: Tránh phản ứng lại trẻ với cùng tông giọng mà trẻ đã nói với mình
Đôi khi thật là khó giữ bình tĩnh trong những tình huống này, nhưng hãy thật chú ý đến ngôn ngữ của bạn. Bạn nên trở thành tấm gương cho trẻ về việc tôn trọng người khác. La hét, chửi mắng hay dùng những từ ngữ tiêu cực sẽ không được khuyến khích trong những tình huống này.
Cùng với đó, hãy ngăn chặn những phản ứng tiếp theo của trẻ. Đừng để trẻ tiếp tục nói những từ như: Tốt thôi, Để con yên, Thế nào cũng được… Đặc biệt, bạn nên quỳ xuống ngang tầm mắt con khi nói chuyện với chúng.
Bước 2: Cố gắng thấu hiểu vấn đề của trẻ
Đừng bao giờ quên rằng con bạn vẫn đang trong giai đoạn học cách kiểm soát hành vi và đôi khi chúng không biết cách xử lý các vấn đề.
Vì thế, việc trẻ tỏ ra thiếu kiên nhẫn là bình thường. Sau bước hạ tông giọng, hãy cố gắng hiểu vấn đề mà trẻ đang gặp phải. Thường thì khi trẻ cãi lại nghĩa là chúng đang tức giận, thất vọng, tổn thương hoặc sợ hãi.
Hãy dành ít nhất 15 phút nói chuyện riêng với trẻ mỗi ngày, dành cho con sự chú ý và tập trung nhất của bạn. Sau đó, hãy cố gắng hiểu những nhu cầu, hi vọng, ước mơ của trẻ. Có thể con bạn rất hứng thú với việc tìm hiểu về vũ trụ nhưng bạn lại chưa bao giờ đưa con đến một trạm thiên văn học.
Bước 3: Nói với con rằng bạn biết chúng đang buồn
Các nhà tâm lý học gợi ý cha mẹ nên sử dụng những câu như: “Con nói với mẹ như vậy thì chắc chắn là con đang rất buồn rồi”, “Mẹ muốn nghe kỹ hơn về chuyện này, nhưng mẹ không thể nghe được điều gì khi cảm thấy mình bị tấn công”.
Sau đó, hãy đề nghị trao đổi về vấn đề này khi cả hai đã bình tĩnh lại.
Bước 4: Cho trẻ thấy hậu quả của hành vi và mong đợi sự tôn trọng
Hãy cho trẻ biết rằng việc tỏ ra lịch sự sẽ có lợi cho chúng. Bạn không nên bỏ qua mỗi câu từ tiêu cực hay một cái đảo mắt của trẻ. Đôi khi bạn cần nhắc nhở con ngay cả khi biết rằng con đang có tâm trạng xấu.
Trẻ cũng cần biết rằng bạn mong đợi con sẽ ứng xử khác đi vào những lần sau, và bạn không hề cảm thấy ổn trước sự thiếu tôn trọng đó một chút nào.
Bạn cũng có thể cho trẻ thấy hậu quả của những hành vi xấu bằng cách đưa thêm việc nhà, cắt giờ tivi, máy vi tính.
Bước 5: Để con bày tỏ quan điểm của mình
Hãy nhớ rằng việc để trẻ bày tỏ quan điểm của mình là tốt. Nhưng chúng nên làm việc đó một cách bình tĩnh và thân thiện. Và tốt nhất bạn không nên ngắt lời khi trẻ đang cố gắng giải thích điều mình nghĩ.
Việc lắng nghe và đồng cảm với vấn đề của trẻ rất quan trọng. Nó sẽ khiến trẻ không coi bạn là kẻ thù.
Bước 6: Hãy cố gắng tìm ra khi nào thì con hay cãi lại
Cha mẹ hãy để ý đến những thời điểm và tình huống thường xuyên xảy ra việc này. Đó có thể là chìa khoá để giải quyết một vấn đề lớn và tránh những hậu quả tồi tệ hơn trong tương lai.
Bước 7: Khen ngợi hành vi tốt
Ai cũng thích cảm giác được đánh giá cao và trẻ cũng không phải là ngoại lệ. Nếu bạn thấy con bắt đầu ngừng lại và thể hiện lòng biết ơn, bạn có thể ôm con, khen ngợi, thậm chí là nói lời cảm ơn con.
Nhưng đồng thời, bạn cũng phải cho trẻ biết rằng tỏ ra thân thiện không có nghĩa là chúng có thể nhận được bất cứ thứ gì mình muốn.
Khi trẻ thích cãi lại có thể là do chúng không đồng ý với bố mẹ, hoặc do cảm xúc của chúng chưa được quan tâm đúng mực. Điều phụ huynh cần phải làm là để trẻ bộc lộ cảm xúc và định hướng cho trẻ cách thể hiện cảm xúc đúng đắn, động viên trẻ nói ra ý kiến, biện pháp cải thiện và giải quyết vấn đề để tránh sự xung đột tương tự xảy ra trong tương lai.
>>Xem thêm: Cách đặt tên hay cho bé gái sinh năm Nhâm Dần 2022 phú quý, cả đời Bình An.