“Không có câu trả lời như thế nào là người mẹ tốt. Người mẹ biết yêu thương con vô điều kiện, có kỹ năng lắng nghe và giúp con giải quyết vấn đề một cách logic chính là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của trẻ. Lắng nghe cả nhu cầu, cảm xúc tình cảm của con”, chuyên gia tâm lý Hoài Nga chia sẻ.
Mẹ hãy nhìn vào điều con muốn
PV: Cuộc sống hiện đại khiến phụ nữ bận rộn và nhiều mối quan tâm hơn, điều đó cũng có nghĩa thời gian họ dành cho gia đình và con cái ngày càng ít đi. Theo chị, người mẹ dành bao nhiêu thời gian một ngày cho con sẽ được gọi là đủ?
Chuyên gia tâm lý Phương Hoài Nga: Theo bạn, thế nào là đủ và đủ so với gì? Mỗi đứa trẻ với nhu cầu được yêu thương và gần gũi mẹ khác nhau sẽ cần khoảng thời gian khác nhau. Con sẽ cho mẹ biết bao nhiêu là đủ: lúc con cần mẹ dành trọn thời gian cho con, khi chỉ cần ngồi bên mẹ con, đôi khi lại muốn có không gian riêng.
 |
| |
Nhiều bà mẹ có thể có một ngày dài cảm thấy tội lỗi khi không ở bên con nhưng khi có thời gian thì họ dành giây phút đó để giải toả những lo lắng của bản thân mình mà không thực sự giao tiếp với con. Ví dụ như có người thay vì về nhà để chơi và vui vẻ với con thì lại liên tiếp đặt ra những câu hỏi chất vấn: “Tại sao chưa học bài? Con ăn mấy bát cơm? Sao lại quên uống sữa?”... để giải tỏa lo lắng của mình. Khi một đứa trẻ có vẻ căng thẳng hơn, dễ cáu giận, bớt kiên nhẫn, … thì đó có thể là dấu hiệu để cho thấy con cần thêm thời gian bên mẹ và mẹ cần tìm thời gian để xây đắp lại nối kết đó với con mình. Thời gian thực sự chất lượng bên con khiến cho cả hai cùng cảm thấy vui vẻ thoải mái và bình an.
PV: Người mẹ nào cũng yêu thương con, nhưng có những người thể hiện tình yêu với con bằng cách bao bọc, bênh vực con thái quá (sợ con bẩn, sợ con đau nên giữ con khư khư bên mình…). Theo chị cách thể hiện tình yêu này của mẹ sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của trẻ?
Chuyên gia tâm lý Phương Hoài Nga: Cách thể hiện tình cảm nào của mẹ với con cũng đều đáng trân trọng, tuy nhiên không phải cách nào cũng xuất phát từ việc hiểu con. Đứa trẻ sẽ cho mình biết nó muốn được yêu như thế nào, có khi trẻ cần nương vào mình, được ôm ấp yêu thương, có khi trẻ muốn được buông ra để độc lập tự quyết.
Mẹ hãy nhìn vào điều con muốn đằng sau lời nói hành vi của con chứ không nhìn trực tiếp vào lời nói hay hành vi đó mà phán xét hoặc kết luận về điều con đang cần. Chẳng hạn, có thể khi trẻ nói “Mẹ đi đi”, điều nó thực sự lại là muốn mẹ quan tâm và ở bên thật nhiều. Mẹ hãy chỉ là mẹ của con!
1. Nếu bạn yêu con – hãy yêu bản thân mình trước
Rất nhiều trẻ em đang sống với những người mẹ bất hạnh, kệt quệ và căng thẳng. Con trẻ chỉ phát triển khoẻ mạnh khi chúng được nuôi dưỡng trong gia đình cha mẹ hạnh phúc và cân bằng. Cách tốt nhất để cho con nhiều hơn là cho bản thân bạn nhiều hơn: bằng cách làm này, bạn có thể trở thành một hình mẫu quan trọng về một người lớn khoẻ mạnh và hạnh phúc trong mắt trẻ.
Cho bản thân bạn nhiều hơn cũng có nghĩa là bạn có thể cho gia đình nhiều hơn. “Nhưng tôi không có thời gian!”, tôi nghe nhiều bà mẹ than vãn. Tất cả chúng ta đều có 24 giờ mỗi ngày, và tất cả chúng ta cần có những lựa chọn thông minh để đặt những gì quan trọng nhất lên hàng đầu. Nếu chúng ta liên tục thức khuya thì chúng ta sẽ tự đặt mình trên bờ vực kiệt quệ - đó hẳn là một điều không vui cho bản thân bạn và gia đình bạn.
2. Nếu bạn kết hôn – hãy giữ gìn cuộc hôn nhân trước mặt trẻ
Phần lớn chúng ta đã nghe về Thế hệ X và Thế hệ Y. Nhưng bạn có nhận thấy rằng Thế hệ S - Thế hệ hư hỏng - đang nổi lên? Nhiều trẻ em ngày nay đang lớn lên với cảm giác không đúng đắn về quyền được phép làm vì gia đình đã xem chúng như là trung tâm vũ trụ. Và với số liệu thống kê ly hôn vẫn nằm ở mức 50%, trẻ em rất thường mô phỏng lại những cuộc hôn nhân thất bại và bất hạnh.
Bí quyết để làm cha mẹ tốt là có một cuộc hôn nhân hạnh phúc để con trẻ có thể phát triển khoẻ mạnh- một sự kết hợp mà chúng có thể dùng làm hình mẫu trong những mối quan hệ tương lai. Hãy dừng lại và để chút thời gian cho cuộc hôn nhân của bạn – vì lợi ích của chính gia đình bạn.
3. Yêu thương con
Dù ở trong tình huống nào, dù con bạn thường làm cho bạn tức giận ra sao – hãy biết rằng có hàng ngàn phụ nữ trên thế gian này thật lòng vui sướng được thay vào chỗ của bạn. Có những phụ nữ sẵn sàng đánh đổi tất cả để được làm mẹ. Hãy cố gắng nhớ rằng bạn may mắn như thế nào. Hãy ôm con ít nhất ba lần một ngày. Hãy luôn nói với con rằng bạn biết ơn vì đã có cơ hội làm mẹ chúng và nhờ đó trở thành một người phụ nữ, một người mẹ tốt hơn.
4. Dạy con câu cá (hơn là câu cá cho con)
Nhiều bà mẹ (và ông bố) làm mọi việc cho trẻ. Điều này chỉ làm trẻ mất cơ hội học lấy sự tự tin - một điều cốt lõi để có lòng tự trọng. Một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm là giúp trẻ học làm thế nào để tự làm công việc cho chính mình.
Cuốn sách được giải thưởng của tôi, When you’re about to go off the deep end, don’t take your kids with you (tạm dịch: Khi bạn đến bước đường cùng, xin đừng làm liên luỵ con trẻ), chương 7 có tên là “Làm thế nào để con bạn tươi cười làm việc nhà”. Một số phụ huynh nghĩ rằng tôi từ hành tinh khác đến khi tôi gợi ý rằng trẻ có thể học làm việc nhà với nụ cười trên môi. Nhưng rồi họ ngạc nhiên một cách thú vị khi thấy điều đó là có thể. Việc nhà (giặt đồ, rửa chén, lau nhà…) có thể dạy chúng những kỹ năng cơ bản mà mọi người cần biết. Và việc nhà làm cho trẻ có cơ hội đóng góp cho gia đình theo một cách tích cực. Hãy xem con bạn trưởng thành khi bạn dạy chúng đóng góp một cách có ý nghĩa cho bạn và gia đình.
5. Hãy chú trọng vào những điều bạn thích (thay vì những điều bạn không thích)
Nếu trẻ không được tán dương và chú ý vì những việc tốt, cư xử tốt chúng làm được thì bạn hãy tin rằng chúng sẽ cư xử không tốt để thu hút sự chú ý của bạn.
Bạn càng chú ý những điều bạn thích trẻ làm thì bạn càng thôi thúc trẻ lặp lại những cư xử và thành tích tốt.
6. Tôn trọng và được tôn trọng
Nếu bạn không muốn bị trẻ đối xử thế nào thì đừng đối xử với trẻ thế ấy. Danh sách những điều bạn không muốn làm bao gồm chửi mắng, đánh đập, khinh bỉ, chế nhạo và làm nhục người khác. Có rất nhiều cách tốt hơn để bạn xử lý những xung đột, căng thẳng và cư xử xấu. Hãy chắc chắn rằng những công cụ để học làm cha mẹ tốt đều dựa trên nền tảng tôn trọng lẫn nhau.
7. Một gia đình vui vẻ sẽ gắn bó cùng nhau
Hãy vui chơi với trẻ! Cười, chọc cười và chơi đùa cùng nhau là nền tảng của một gia đình hạnh phúc. Đùa vui có thể có ảnh hưởng lớn trong việc đóng góp những khoảng thời gian chất lượng cần thiết và ngăn ngừa những xung đột không cần thiết, những hành vi làm bạn tức giận. Trẻ được trải qua những khoảng thời gian chất lượng với cha mẹ sẽ không cần phải cư xử xấu để gây sự chú ý của họ nữa.
8. Hãy lựa chọn sự đối đầu thông minh và đối đầu với sự tôn trọng
Trẻ cần cảm giác tự chủ trong một phạm vi nào đó của đời sống. Chúng cũng cần những giới hạn. Hãy tạo nên những quy tắc gia đình nhưng cũng phải đảm bảo tính linh hoạt. Ví dụ quy tắc gia đình là những khu vực sinh hoạt chung phải vệ sinh trước khi đi ngủ, nhưng không gian trong phòng trẻ thì để cho tuỳ trẻ (bạn có thể luôn đóng cửa phòng trẻ nếu sự mất trật tự làm bạn khó chịu). Những cuộc đối đầu giữa hai người với hai quan điểm ngược nhau: thỉnh thoảng nên cần người thứ ba làm trung gian giữa bạn và trẻ. Hãy xem xét đến cách này. Nếu không có người thứ ba thích hợp thì hãy chắc rằng bạn đưa ra những yêu cầu một cách kiên quyết nhưng vẫn nhẹ nhàng. Hãy nhớ chú trọng đến vấn đề đặt ra hơn là cố phân thắng bại.
9. Hãy nói những điều bạn sẽ làm và làm theo
Phần lớn cha mẹ vô tình dạy con không vâng lời. Nếu bạn liên tục nói cho mình nghe còn trẻ thì không tuân theo thì bạn đang dạy con phớt lờ lời của bạn (và đặc biệt là phớt lờ ngay lần đầu tiên bạn nói). Nếu bạn không làm theo những gì bạn nói sẽ làm thì bạn đang dạy con rằng lời của bạn chỉ là vô bổ và không đáng tin. Bằng cách làm theo đến cùng những gì bạn đã nói bạn sẽ bắt đầu tạo thói quen con bạn nghe lời bạn ngay từ lần nói đầu tiên.
Mọi người đều cho rằng bố mẹ tốt là những bố mẹ thường xuyên quan tâm tới con cái. Đó là sự thật. Bạn hãy dành thời gian để mắt và chăm sóc con cái. Khi có thời gian rảnh, ví dụ như cuối tuần hay các ngày lễ, bạn hãy cùng trẻ đổi không khí bằng cách đưa trẻ đi thăm các quang cảnh, chơi trong công viên, đi picnic… Các cuộc “đối gió” sẽ làm cho bạn và con mình trở nên gần gũi, dễ dàng chia sẻ mọi chuyện và cũng làm cho cuộc sống của con bạn không phải lúc nào cũng theo một khuôn khổ không gian cứng nhắc chỉ trong nhà và ở trường. Con trẻ chỉ phát triển khoẻ mạnh khi chúng được nuôi dưỡng trong gia đình cha mẹ hạnh phúc và cân bằng. Cách tốt nhất để cho con nhiều hơn là cho bản thân bạn nhiều hơn: bằng cách làm này, bạn có thể trở thành một hình mẫu quan trọng về một người lớn khoẻ mạnh và hạnh phúc trong mắt trẻ.