Giải đáp thắc mắc của mẹ về vấn đề NÔN TRỚ thường gặp ở trẻ
Nôn trớ là triệu chứng hay gặp ở trẻ nhỏ. Nôn trớ là hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản rồi trào ra miệng. Nôn trớ có thể lành tính, tự khỏi khi trẻ lớn hơn. Có khi nôn trớ là biểu hiện của những bệnh lý tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản, có thể là triêu chứng của bệnh lý đường hô hấp hay là bệnh lý toàn thân,v.v…
Các bé từ 1-2 tháng tuổi hệ tiêu hóa còn yếu, dễ xảy ra hiện tượng nôn trớ
Trẻ sơ sinh bị nôn trớ hay còn gọi là bị ọc sữa là hiện tượng thường gặp ở các bé từ 1-2 tháng tuổi có hệ tiêu hóa còn non yếu, các van trong dạ dày hoạt động chưa đồng bộ nên khi bú, bé dễ nuốt hơi vào dạ dày. Lượng hơi “dư thừa” này không chỉ làm bé dễ no hơn mà còn làm trẻ hay ọc sữa khi được mẹ đặt nằm nghiêng.
Hiện tượng nôn trớ ở trẻ khá phổ biến nên mẹ có thể giúp bé loại trừ nguy cơ này bằng cách chia nhỏ thời gian bú để giúp bé tiêu hóa tốt hơn. Ngoài ra nếu mẹ chưa biết khi bé ọc sữa làm sao khắc phục mẹ có thể tham khảo một số cách giúp bé như là:
- Với những bé bú bình, mẹ nên giữ bình sữa nghiêng 45 độ và dùng núm vú đặc biệt để tránh bé nuốt quá nhiều khí thừa. Đồng thời, khi cho bé ăn xong, mẹ không nên để bé nằm ngay lập tức mà nên tìm cách cho bé ợ hơi để “giải thoát” bớt lượng khí thừa, tránh làm con bị đầy bụng, khó tiêu.
- Với những bé bú mẹ, nếu lượng sữa mẹ cho bé bú nhiều hơn lượng sữa miệng bé có thể nuốt mỗi lần sẽ khiến thực phẩm trong dạ dày bị trào lên, khiến trẻ sơ sinh bị trớ sữa.
Nếu đã thử khắc phục nhiều cách nhưng bé vẫn bị ọc sữa, hãy đưa bé đến bác sĩ để được thăm khám và nhận lời khuyên từ chuyên gia.
Như thế nào là NÔN TRỚ bình thường ở trẻ?
Nôn trớ là hiện tượng phổ biến trong những tuần đầu sau sinh, khi bé vừa ăn xong hay bé vặn người. Bé chớ ra sữa vón cục và điều này có thể làm bé sợ, khóc nhiều hơn.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến bé trớ, từ việc đi xe ô tô đến rối loạn tiêu hoá, thậm chí khóc hay ho kéo dài cũng có thể kích thích phản xạ này. Và đây là lý do vì sao trẻ thường nôn trớ nhiều trong những năm đầu tiên sau khi chào đời.
Hiện tượng nôn trớ ở tuổi này là bình thường vì dạ dày của bé còn nằm ngang, cơ thắt tâm vị yếu nên bé rất hay nôn trớ, để giảm bớt tình trạng này cần chia nhỏ nhiều bữa ăn trong ngày, mỗi bữa chỉ ăn 30- 40ml, có thể 1h lại cho ăn 1 lần.
Miễn là bé vẫn khoẻ mạnh và tiếp tục lên cân thì mẹ không cần phải lo lắng về hiện tượng này.
Một lưu ý là cha mẹ không nên quá căng thẳng về hiện tượng này ở trẻ. Mỗi đứa trẻ đều sẽ nôn trớ ít nhiều trong giai đoạn sau khi chào đời và thường không ảnh hưởng gì tới sức khoẻ cũng như sự phát triển của trẻ.
Xử trí NÔN TRỚ Ở TRẺ như thế nào?
Lưu ý: tư thế khi bé nôn nên để bé nằm nghiêng hoặc đỡ bé ngồi dậy, đề phòng khi bé nôn, chất nôn sẽ tràn vào khí quản, gây sặc rất nguy hiểm.
Khi đã lưu ý tư thế, thì nên chờ cho bé bớt nôn trớ, hãy cho uống một lượng nhỏ nước chín hoặc dung dịch Oresol, bé bị mất nước nhiều nên sẽ khát.
Hãy bổ sung cho bé ít nước lọc để cơ thể bé không mất nước sau khi bị nôn trớ
Khi bé nôn trớ, cơ thể bé sẽ mất một số lượng chất lỏng nhất định. Vì thế, điều quan trọng là phải bổ sung lại lượng chất lỏng đã mất này để cơ thể bé không bị mất nước. Nhiều thông tin khuyên rằng nên cho bé uống nước oresol, nước lọc và nước quả.
Thực tế là rất nhiều bé khi uống Oresol hay nước lọc vào càng ói nhiều hơn nữa, có bé cũng không chịu uống nước hoa quả. Cách mà các chuyên gia của bột giặt Sense tư vấn các mẹ áp dụng hiệu quả vừa giúp bé bù nước lại giúp con giảm mệt mỏi và nhanh lại sức đó là cho bé uống nước đường, các bé sẽ dễ uống hơn và giảm nôn trớ rất nhanh. Khi đưa nước bé sẽ có khuynh hướng uống nhiều, sẽ khiến bé bị nôn tiếp tục, nên cho uống bằng muỗng nhỏ hoặc từng ngụm một.
Khi con nông trớ, các mẹ nên:
- Khi bé ngừng nôn trớ, hãy cho uống một lượng nhỏ nước đường sau mỗi 30 phút đến 1 tiếng.
- Nếu bé tiếp tục trớ thì cần cho uống luân phiên 50ml nước oserol/ 50ml nước đường sau mỗi nửa giờ. Hoặc có thể chỉ cho bé uống nước đường nếu thấy bé chịu hơn.
- Sau khi cho bé uống loại nước này mà bé không nôn trớ nữa thì cho bé bú mẹ hoặc bú bình, tăng dần số lượng từ 80 - 100ml sau mỗi 3 - 4 giờ. Không cho bé bú 1 lần nhiều trong thời gian này.
Nếu bé đã ngừng nôn trớ sau 12 giờ thì có thể cho bé ăn uống bình thường nhưng vẫn nên cho ăn ít hơn so với bình thường, chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ hơn, vẫn cho bé uống nhiều nước. Cho bé ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, chọn loại binh thường bé thích ăn và dễ ăn với bé.
Đừng tự ý mua cho con dùng loại thuốc chống nôn trớ nào khi chưa cho con đi khám và được bác sĩ kê đơn. Nhất là với các bé dưới 6 tháng tuổi sẽ rất nguy hiểm.
Khi trẻ nôn trớ, mẹ nên xem con có bị sốt hay đi phân lỏng, tiêu chảy, ho, hay sổ mũi, phát ban, ..., kèm theo không. Nếu có là bé nôn trớ do một bệnh lý nào đó, khiến cơ thể mệt mỏi và gây ra nôn trớ.
Đa số trẻ nôn trớ là do ăn uống. Hay gặp ở trẻ nhỏ do ép trẻ ăn quá nhiều, bú quá no, nằm liền sau khi bú, do cơ thể bé không dung nạp được thức ăn hoặc bắt đầu ăn bổ sung khi bé ăn dặm quá sớm, hoặc khi trẻ ăn các loại thức ăn mới lạ, ăn nhiều quá 1 loại thức ăn nào đó.
Nếu sau khi nôn, trẻ vẫn chơi bình thường, thì đó là do cách ăn uống chưa hợp lý ở trẻ, không do bệnh lý, không ảnh hưởng đến tình trạng cơ thể. Và mẹ cần phải điều chỉnh cách cho ăn.
Mẹ nên nhớ khi bé nôn nhiều tức là bộ phận tiêu hóa đang có vấn đề cần nên nghỉ ngơi, chỉ nên cho bé uống nước để không bị mất nước, đừng nên cố gắng ép ăn, không giúp được bé mà còn làm tăng triệu chứng nôn trớ khi ấy và bé càng quấy khóc nhiều hơn.
Không nên ép bé ăn quá nhiều, gây ra hiện tượng quấy khóc, dễ nôn trớ
- Không ép trẻ ăn nhiều làm cho trẻ có biểu hiện không muốn ăn, ngại khi nhìn thấy thức ăn.
- Khi cho 1 loại thức ăn mới nên cho từ ít đến nhiều, từ lỏng đến đặc, chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày .
- Ở những trẻ bú mẹ thì sau khi bú xong nên bế bé từ 15 -20 phút rồi mới đặt trẻ nằm.
- Khi cho trẻ bú bình lưu ý sao cho sữa ngập núm vú bình để tránh nuốt không khí vào dạ dày.
- Ngoài ra có thể sử dụng thuốc chống nôn theo chỉ định của bác sĩ.
Trường hợp trẻ bị sặc, đừng cố lấy tay móc thức ăn hay chất nôn ra, nên làm nghiệm pháp Heimlich ở trẻ lớn, đứng sau lưng trẻ, quàng 2 tay ra ôm lấy bụng trẻ và ấn mạnh vào, áp lực mạnh sẽ làm trẻ nôn ói ra dị vật đường thở. Ở trẻ nhỏ hơn thì nên để nằm sấp trên đùi chúng ta và vỗ mạnh vào lưng trẻ. Dị vật, chất nôn sẽ được tống ra. Sau khi tống chất nôn ói ra được nếu bé còn mệt thì nên đưa bé đến bệnh viện.
Khi nào MẸ nên lo lắng KHI BÉ NÔN TRỚ
Trong những tháng đầu tiên sau sinh, hiện tượng nôn trớ có thể là biểu hiện của một vấn đề nào đó liên quan đến ăn uống chẳng hạn như ăn quá no. Sau thời kỳ này, nguyên nhân có thể là do một loại vi rút dạ dày.
Đôi khi, dù rất hiếm, nôn trớ ít khi là biểu hiện của một tình trạng viêm nhiễm nào đó ở hệ hô hấp, tiết niệu hoặc là tai.
Bé càng lớn mà tình trạng nôn vẫn kéo dài thì đừng do dự, hãy đưa bé tới bác sĩ. Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo cần đưa bé khám bệnh. Bé nôn trớ kèm theo:
- Đau bụng quằn quại
- Bụng trướng
- Lơ mơ hay ở trạng thái kích thích
- Co giật
- Liên tục nôn trớ hay tiếp tục nôn trớ trên 24 tiếng
- Xuất hiện máu hay mật (màu xanh) khi nôn trớ
Cũng có thể có xuất hiện tia đỏ trong dịch nôn nếu bé nuốt máu từ vết thương nào đó ở miệng hoặc bị chảy máu cam trong vòng 6 tiếng trước đó. Chỉ bất thường khi bé tiếp tục nôn trớ có lẫn máu trong những lần sau với số lượng tăng dần. Riêng với tình trạng nôn có màu xanh (mật xanh) thì cần đưa bé đến bệnh viện ngay. Khi ấy cần giữ lại chút dịch nôn trớ có lẫn máu hay mật xanh để đưa bác sĩ xem.
Nôn trớ không ngừng trong tháng đầu tiên sau sinh, cứ ăn xong là nôn trớ. Đây có thể là do chứng hẹp môn vị, một nguyên nhân hiếm gặp gây nôn trớ mà thường bắt đầu 1 vài tuần sau khi bé chào đời cho tới tận khi bé 4 tháng tuổi.
Môn vị là một cơ vòng nối liền dạ dày với đoạn đầu của ruột non. Nếu cơ vòng này bị dày lên sẽ ngăn cản sự di chuyển các chất trong bộ máy tiêu hóa từ dạ dày xuống ruột. Sữa hoặc các thực phẩm khác bị ứ tắc ở đây sẽ dội lại phía thực quản và gây ra nôn ói. Chỉ cần một tiểu phẫu là vấn đề sẽ được giải quyết. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ cần đưa bé tới bệnh viện nhi ngay khi thấy triệu chứng trên.
- Nôn do bệnh tật: Trường hợp trẻ nôn trớ kéo dài hoặc nôn do bệnh lý mà trẻ có biểu hiện các triệu chứng như: sốt, đau bụng, lơ mơ, co giật, hay nôn ói liên tục, ..., có thể do các bệnh nhiễm khuẩn tiêu chảy, viêm mũi họng, viêm phổi, viêm màng não, ..., gây ra. Khi trẻ nôn đột ngột và kèm theo các triệu chứng khác liên quan của từng bệnh. Mẹ cần đưa trẻ đi khám để xử trí kịp thời.
Các thông tin được Sense đưa ra dựa trên những nghiên cứu và thu thập thông tin theo kiến thức y tế, nên các bậc cha mẹ cần chú ý các con rất nhiều, đặc biệt là trong những tháng đầu đời của trẻ để con được phát triển khỏe mạnh một cách toàn diện nhất. Đừng bỏ qua những dấu hiệu nhỏ nhất bởi nếu chủ quan thì nó sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe cho trẻ nhỏ sau này.
Với bài viết này, Sense hi vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích cho các bậc phụ huynh trong việc chăm sóc con trẻ.